Türkçe, her yıl milyonlarca kişinin girdiği TYT, AYT, LGS, KPSS, vb. sınavlarda karşımıza çıkmakta ve Türkçe soruları da bu sınavlarda çok önemli bir yer tutmaktadır. Sınava hazırlanmaya başlayan her öğrencinin de aklındaki ilk soruların başında “Türkçeye nasıl çalışmalıyım?” gelir. Biz bu yazımızda bu soruya cevap vermeye çalışacağız.
Türkçe netlerinin artmasını isteyen her öğrencinin bilmesi gereken en önemli şey: Türkçenin bir sabır ve emek işi olduğudur.
Çalışmaya başlamadan önce Türkçenin sizin için önemini ve hangi konu başlıklarında eksikliklerinizin olduğunu belirlemeniz gerekmektedir. Bu konu başlıklarını şöyle sıralayabiliriz:
- Sözcük Anlamı
- Söz Yorumu
- Deyim ve Atasözü
- Cümle Anlamı
- Cümle Yorumu
- Paragrafta Anlatım Teknikleri
- Paragrafta Konu-Ana Düşünce
- Paragrafta Yapı
- Paragrafta Yardımcı Düşünce
- Ses Bilgisi
- Noktalama İşaretleri
- Sözcüğün Yapısı
- Sözcük Türleri
- Eylemsiler
- Sözcük Grupları
- Cümlenin Ögeleri
- Eylemde Çatı
- Cümle Türleri
- Anlatım Bozuklukları
Konu başlıklarını sıraladıktan sonra binlerce öğrenci ile geçen sınava hazırlık tecrübemizle aşağıda belirteceğimiz uyarılarla çalışmaya başlamanızı tavsiye ederim.
- Eksik olduğunuz yerleri belirlemek için birkaç tane alan denemesi yapın. Alan denemeleri ile anlam konularında mı, dil bilgisi konularında mı daha çok eksiğiniz var, onu belirleyin.
- Planlama yapın, kullanacağınız kaynaklar ve materyalleri belirleyip bir çalışma sırası belirleyin.
- Günlük soru çözümü yapın. Türkçede, özellikle anlam bilgisinde, düzenli soru çözülmesi gerektiği için her gün en az 25 paragraf sorusu ile başlayıp ocak ayı itibarıyla 50 soru çözmelisiniz.
- Dil bilgisi konularını belirli bir sıraya koyun. Dil bilgisi yığılımlı bir şekilde ilerler ve önceki konuyu öğrenmeden diğer konularda çok zorlanırsınız. Bir konuyu tam olarak öğrenmeden sıradaki konuya geçmemelisiniz. Ayrıca bir dil bilgisi konusunu iyice oturtmak için ilk testlerinizde, konu anlatımınıza baka baka soruları cevaplayın; daha sonra zorlandığınız soruda konuya bakın ve en sonunda konu anlatımına hiç bakmadan testi çözmeye çalışın. Bu sayede soru çözerken çalıştığınız konulardaki boşluklar da dolacaktır.
- Sözcük ve cümle yorumu konularında kavramları (ad aktarması, hayıflanma…) öğrenin. Kavram bilmeniz soru çözümünde kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca soru çözerken sözcük veya sözcük öbeklerini cümleden, cümleleri ise parçadan bağımsız düşünmemelisiniz.
- Paragraf sorularında önce soru kalıbını okuyun, ardından seçeneklere hızlıca göz atıp parçayı okumaya başlayın. Şıklara göz atmanız parçayı okuma esnasında ne aramanız gerektiği hakkında size hem ipucu verecek hem de zaman kazandıracaktır.
- Paragraf sorularında asla kişisel düşünce veya bilgilerini parçaya katmayın. Paragraf soruları, cevabı içinde olan sorulardır. Dolayısıyla sizin cevabınız değil sorunun istediği cevap önemlidir.
- Paragraf sorularında yorum yapılmaz, gibi kalıp bir söz vardır. Ancak bu eksik bir sözdür. Paragraf, okuduğunu anlama ve hızlı yorumlama olduğu için tabii ki yorumlanması gerekir fakat bunu yaparken kesinlikle paragrafın dışına çıkmamak, paragrafta verilenleri değerlendirmek, ona göre yorum yapmak gerekir.
- Paragraf sorularında öğrencilerin en önemli serzenişlerinden biri olan “Paragrafın sonuna geldiğimde başını unutuyorum.” sorununu çözmek için her cümlede anahtar olabilecek kelimeleri yuvarlak içine alıp, paragrafı unuttuğunuzu düşündüğünüzde sadece bu sözcüklere bakarak tüm paragrafı hatırlayabilirsiniz.
- Türkçe sorularında, özellikle paragraf sorularında, soruyla cedelleşmeyin. Soruyu atlayıp daha sonra soruya tekrar bakmak için işaret koyun.
- Son dönemde Türkçe soruları, genel olarak anlam yoğunluğu fazla olan ve uzun paragraflardan oluşan sorular oldukları için soruları dikkatlice okuyun. Paragrafın uzunluğu sizi korkutmasın çünkü uzun paragraflarda bilgi yığını olduğu için cevap daha açık olacaktır.
- Son olarak gerek dil bilgisi gerekse anlam konularında yapamadığınız soruların çözümlerini mutlaka yaptırmalı ve deneme analizlerinize göre konu tekrarı yapmalısınız.
Türkçe bazı öğrenciler tarafından korkulan, bazıları tarafından da küçümsenen bir ders oluyor. Türkçeyi korkulan veya küçümsenen bir ders olmaktan çıkarmak tamamen sizin elinizde. Sınav kazanmak emek işi ve her şeyin başı sizin vereceğiniz emek. Gerekli emeği verdikten sonra her şey mümkün. Her şeyden önce Türkçenin konuştuğumuz dil olduğunu, ona gereken değeri ve özeni göstermemiz gerektiğini unutmayalım.
Hepinize başarılar diliyorum. Hepinizi gönlünüzden geçen yerlerde görmek dileğiyle…
Metin ÇARBUĞA
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENİ
