MOTİVASYON
Motivasyonu kişiyi harekete geçiren güç olarak tanımlayabiliriz. Aslında çok aşina olduğumuz ve günlük dilde sıkça kullandığımız bir kavram. ’Motivasyonum düştü’, ‘Kendimi motive edemiyorum’ vb. cümleleri duymuşuzdur.
Motivasyonu, iki temel gruba ayırabiliriz: İç motivasyon ve dış motivasyon olarak. İç motivasyon çocuğun doğduğu anda çevresini keşfetmeye çalışması ve anlamlandırması ile başlar. İç motivasyon kişiyi harekete geçiren, kişinin içinde bulduğu bir güçtür ve birazdan açıklayacağımız dış motivasyondan ziyade iç motivasyon kişi için daha etkin ve uzun sürelidir.
Dış motivasyon kişiden bağımsız olarak gerçekleşir. Ödül motive edici bir faktördür ve dış motivasyon çeşitlerindendir. Takdir edilme de diğer bir dış motivasyondur hatta yapılan araştırmalarda olumlu geri bildirimin çocuklar üzerinde ödüle göre daha etkili olduğu saptanmıştır. Örnek olarak, ‘aferin’, ‘seni tebrik ederim’ gibi dönüşlerde bulunulabilir. Ancak olumsuz tarafları da kişiye söylemek ve yapıcı geri bildirimde bulunmak uzun vade de kişiye faydalı sağlayacaktır. Aile, arkadaş, partnerin desteği dışsal motivasyondur ve kişi o desteği hissettiğinde motivasyonunu hızlı bir şekilde tekrar sağlayabilir.
Dış motivasyon da, kınama, azarlama, alay etme ve baskılama gibi kişiyi olumsuz etkileyen türler de vardır. Bunlardan en az birine maruz kalmış kişilerde motivasyonu uzun süre yüksek tutmak zorlaşmaktadır. Kişi kendine inanır, güvenir, istek ve amaçlarını bilirse daha emin adımlarla ilerlemektedir.
Şu sıralar sınava hazırlanan öğrencilerden ve ebeveynlerinden en çok aldığımız dönüş; motivasyon düşüklüğü, çalışma isteğinin azalması. Burada öğrenciye, amacını ve bunu gerçekleştirmesi için yapması gerekenleri tekrar hatırlatmak faydalı olacaktır. Motivasyonu sağlaması, performansının artmasına ve algısının daha açık olmasına da sebebiyet verir. Bunu da öğrenciye açıklamak ve zincir olarak beraberinde getireceği olumlu etkileri anlatmak gerekmektedir. Zaman zaman tabi ki kendimizi motive etmekte zorlanabiliriz ya da dışsal faktörlerde etkili olmayabilir bu nokta da mutlaka geçmiş tecrübelerimize dayanarak yaşadığımız olumsuzluklardan ders çıkarmalıyız. Özellikle başarılı bulduğumuz kişilerin hayatlarına bakarak onlarında zor ve baş etmesi güç şeyler yaşamış olsalar da pes etmeden istedikleri için çabalamaya devam ettiklerini kendimize hatırlatabiliriz. Örnek olarak Stephen Hawking, Aziz Sancar verilebilir.
Aile, motivasyonun yüksek olması için iş birliği yapmamız gereken kilit noktalardan en önemlisidir. Ailenin çocuğa sorumluluk vermesi, güven duyması, saygılı bir iletişim içerisinde olması, çocuğa kendisini tanıması için özgürlük alanı sağlaması, çocuğunda güçlü ve zayıf yönlerini fark etmesini desteklemesi motivasyon kavramının temelini oluşturan unsurlardandır.
Özetle, motivasyon yolculuğu doğduğumuz an itibari ile başlar, ailenin davranış ve tutumu ile şekillenir. Öğrencinin motivasyonunu sağlamak için üç koldan eş zamanlı ilerlemek en doğru tercih olacaktır. Öğrenci, ebeveyn ve öğretmen birlikte hareket etmelidir. Kendine güvenen, sorumluluk alabilen ve başarmak için çaba sarf eden çocuklar kendini motive edebilen bireyler haline gelirler. Önemli olan bu yolculukta aile ve öğretmenlerinin onların yanlarında olmaları ve desteklemeleridir. Her öğrencinin motivasyon kaynağı farklılık gösterdiği için, öğretmenlerin öğrenciyi tanımaya çalışması ve ihtiyacına göre ilerlemesi en doğrusudur.
